Sudan

Sudan to państwo afrykańskie, położone w północno-wschodniej części Afryki nad Morzem Czerwonym. Pod względem terytorium jest największym krajem Afryki, zajmuje bowiem 2505,8 tys. km kwadratowych powierzchni. Do Sudanu należą dwie wyspy na Morzu Czerwonym: Mukawar i Suskim. Stolicą kraju jest Chartum.

Znaczną część obszaru Sudanu zajmuje równinny płaskowyż wyniesiony 500-1000 m n.p.m. Od południa płaskowyż graniczy z przedgórzem Wyżyny Wschodnioafrykańskiej, gdzie znajduje się najwyższy na terenie Sudanu szczyt Kinjeti (3187 m n.p.m.), od zachodu z wyżyną Dar Fur i wyżyną Kordofanu. Na wschodzie leży Wyżyna Abisyńska, a na południowym zachodzie wznosi się wyżyna Azande. Na północy kraju występuje próg tektoniczny Bajuda. Równinny płaskowyż rozcina rozległa kotlina, której dnem płynie rzeka Nil. W pobliżu granicy z Etiopią znajduje się szereg stożków wygasłych wulkanów. W pobliżu wybrzeży Morza Czerwonego wznosi się krawędź Płaskowyżu Nubijskiego. Płaskowyż Nubijski jest równiną pokrytą piaskami i żwirami oraz licznymi ostańcami denudacyjnymi. Na wschód od Nilu rozciąga się kamienisto-piaszczysta Pustynia Nubijska, a po zachodniej stronie doliny Nilu leży piaszczysta Pustynia Libijska, której południowo-zachodni kraniec znajduje się na terenie kraju.

W Sudanie panuje klimat zróżnicowany od tropikalnego klimatu pustynnego na północy kraju do równikowego z suchymi zimami i wilgotnymi latami na południu. Na północy Sudanu notuje się temperatury dochodzące do 50 stopni Celsjusza. Opady są tu niewielkie do 100 mm/rok. Sucho jest na wybrzeżu Morza Czerwonego, gdzie opady przekraczają nieco 100 mm/rok. Suchy klimat występuje także w środkowej części kraju. Najwyższe opady 1000-1400 mm występują na południowych krańcach kraju. W najwyższych partiach gór sporadycznie pojawiają się przymrozki.

Główną rzeką Sudanu jest Nil (1/3 długości Nilu przypada na terytorium tego kraju). Na południu z obszaru Ugandy wypływa Nil Górski, na bagnistych równinach Suddu Nil przyjmuje dopływy: Bahr al. Arab i Sobat i nosi już nazwę Nilu Białego. Pod Chartumem Nil Biały łączy się z Nilem Błękitnym i od tego miejsca rzeka nosi już nazwę Nil. W północnej części kraju, którą przecina zbudowany z twardych skał krystalicznych próg Bajuda nie mogąc wciąć się korytem w odporne na erozje podłoże rzeka tworzy 5 katarakt i szereg bystrzy o łagodniejszym spadku.

Szata roślinna na terenie Sudanu jest powiązana z warunkami klimatycznymi. W strefie pustyń występują roślinność kolczasta i słonorośla. Dalej na południe pojawiają się kępy twardych traw, krzewów i akacje, które przechodzą w pas sawanny ciernistej, a następnie w strefę sawanny suchej. Sawanna sucha sąsiaduje od południa z sawanną wilgotną (wysokie trawy, baobaby, akacje, palmy). Wilgotne doliny rzek porastają lasy galeriowe wiecznie zielone (drzewa tekowe, drzewa żelazne). Świat zwierzęcy należy do Krainy Etiopskiej. Na obszarach suchych półpustyń żyją antylopy, gazele, hieny ,szakale. Dalej na południe żyją słonie, żyrafy, bawoły, hipopotamy, lwy i lamparty. Występuje wiele gatunków ptaków: strusie, marabuty, sekretarze, bociany błotne, flamingi, pelikany, różne gatunki węży jadowitych i krokodyle.

Na obszarze współczesnego Sudanu znajdowała się jedna z najstarszych kultur w Afryce. W okresie między 950 a 300 r. p.n.e. istniało tutaj państwo Napota, a w III w. p.n.e. państwo Meroe. Chrześcijaństwo zostało wprowadzone w V-VI w. n.e., a następnie wyparte przez islam. Arabowie utworzyli na tym terenie dwa sułtanaty: Fung z centrum w Sennorze i Darfur. W XIX w. prawie nad całą częścią Sudanu panował Egipt. Kiedy, pod koniec XIX Anglicy zajęli Egipt rozpoczęły się także ich wpływy w Sudanie. Po stłumieniu powstania mahdystów ustanowiono nad Sudanem kondominium angielsko-egipskie. W 1956r. Sudan odzyskał niepodległość i stał się republiką. Kraj objęty jest wojną domową. Główną przyczyną konfliktu jest sprzeciw chrześcijańskiej i wyznającej religie animistyczne czarnej ludności z południa wobec polityki narzuconej całemu krajowi przez islamski rząd z północy zamieszkałej przez białą ludność arabską.

Ponad 65% ludności Sudanu mieszka na wsi, przy czym połowa z nich przemieszcza się w poszukiwaniu nowych pastwisk. W północnej części kraju wsie i małe osady skupiają się w dolinie Nilu, natomiast na południu kraju zagrody rodzinne są rozproszone w terenie. Ważniejszym ośrodkami miejskim są: Chartum (stolica kraju), Port Sudan i El Obeid (Al-Ubajjid). Słabo jest rozwinięta sieć komunikacyjna. Ważną rolę w komunikacji kraju odgrywają drogi wodne wykorzystujące znaczne odcinki Nilu i jego dopływów. Częsty środek transportu w Sudanie stanowią osły.

Sudan Zabytki

Sudan Wczasy