Hiszpania

Hiszpania to kraj w Europie Południowo-Zachodniej położony na Półwyspie Iberyjskim (Pirenejskim), między Oceanem Atlantyckim i Morzem Śródziemnym. Zajmuje powierzchnię 506,0 tys. km kwadratowych. Obejmuje ¾ Półwyspu Iberyjskiego, Wyspy Baleary i Wyspy Kanaryjskie oraz dwie enklawy na terytorium Maroka (Ceuta i Melilla). Stolicą kraju jest Madryt.

Północno-zachodnie wybrzeża Hiszpanii są silnie rozczłonkowane przez głębokie zatoki (wybrzeża riasowe), a pozostałe są wyrównane i odznaczają się wysokimi walorami krajobrazowymi i klimatycznymi (Costa del Sol, Costa Brava). Wnętrze kraju zajmuje Meseta (zespół wyżyn i płaskowyżów o wysokości 600-800 m n.p.m.). Pasma Gór Kastylijskich dzielą Mesetę na Starą i Nową Kastylię. Mesetę od północy otaczają Góry Kantabryjskie, od północnego wschodu Góry Iberyjskie, a od południa góry Sierra Morena stanowiące podniesioną krawędź płaskowyżu. Na krańcach półwyspu ciągną się łańcuchy młodych gór trzeciorzędowych typu alpejskiego – na północo –wschodzie Pireneje (Pico de Aneto 3404 m n.p.m.), a na południu Góry Betyckie (Mulhacen 3478 m n.p.m.). Niziny leżą na zewnątrz gór otaczających Mesetę i związane są z dolinami dwóch największych rzek – Ebro (Kotlina Aragońska) i Gwadalkiwiru ( Nizina Andaluzyjska).

Klimat Hiszpanii jest bardzo zróżnicowany. W części północnej i północno-zachodniej kraju panuje klimat umiarkowany wilgotny, na Mesecie Północnej umiarkowany kontynentalny z niezbyt gorącymi latami, a na Mesecie Południowej z latami gorącymi. Nizina Andaluzyjska ma klimat ciepłu i półsuchy, a południowe wybrzeże śródziemnomorskie klimat suchy.

Rzeki w Hiszpanii cechują się silnym spadkiem, licznymi wodospadami i zwężeniami (głębokie jary). Najdłuższe z nich to: Tag, Ebro, Gwadalkiwir, Gwadiana i Duero.

W południowej i środkowej części kraju występuje roślinność śródziemnomorska: gaje wiecznie zielonych dębów szerokolistnych i korkowych oraz zarośla typu makii i garrigi, a w głębi kraju rosną krzewy i suche murawy, znaczne obszary zajmują pastwiska, gaje oliwne, winnice i sady. Na północy kraju przeważają lasy liściaste, w górach szpilkowe typu atlantyckiego i środkowoeuropejskiego.

Na terenie Hiszpanii znajduje się 10 parków narodowych, w tym 4 na Wyspach Kanaryjskich.

Obszar dzisiejszej Hiszpanii zamieszkany był już w czasach dolnego paleolitu (malowidła w jaskini Castillo w Altamirze należą do najstarszych zabytków archeologicznych w Europie). W czasach przedhistorycznych ludność nigrycka, która przybyła na półwysep prawdopodobnie z Afryki zmieszała się z ludami azjanickimi i Iberami, a następnie przesuwając się na północ z Celtami. W XI w. p.n.e. swoje kolonie (Gadir, Malaca) założyli Fenicjanie, a w schyłkowym okresie potęgi fenickiej na wschodnim wybrzeżu pojawili się Grecy zakładając kolonie Sagunto, Rhoda i Ampurias. W VI w. p.n.e. na półwysep przybyli Kartagińczycy. Zakładane przez nich osiedla miały znaczenie militarne. W I w. p.n.e. półwysep opanowali Rzymianie. Hiszpania stała się wówczas jedną z najważniejszych prowincji imperium rzymskiego. W okresie wędrówek ludów, na początku V w. n.e. plemiona Alanów, Swebów, Wandalów i Wizygotów przekroczyły Pireneje i zajęły znaczną część półwyspu. Nastąpił trzystuletni okres germański, podczas którego powstało chrześcijańskie państwo Wizygotów ze stolicą w Toledo. W 712 r. Arabowie przekroczyli Cieśninę Gibraltarską i w bitwie pod Guadalete pokonali wojska króla Wizygotów, Roderyka. W ciągu kilku lat prawie cały półwysep znalazł się pod panowaniem arabskim. Muzułmańskie państwo AL- Andulas w 756r. zostało niezależnym emiratem, a w 929 r. samodzielnym kalifatem. Rekonkwista chrześcijańska, która rozpoczęła się na Półwyspie Iberyjskim w VIII w. doprowadziła w X w. do powstania na północy półwyspu kilku niezależnych królestw chrześcijańskich. W XIII w. istniały już dwa mocne państwa chrześcijańskie: Kastylia połączona z Asturią i Leonem oraz Aragonia z hrabstwem Barcelony i częścią Nawarry. W 1469 r. małżeństwo Izabeli Kastylijskiej z Ferdynandem Aragońskim zjednoczyło unią personalną te dwa królestwa. Ostatni z emiratów arabskich, emirat Grenady upadł w 1492r. Do szczytu potęgi państwo kastylijsko-aragońskie doszło za panowania Karola V i Filipa II z dynastii Habsburgów. W kilkanaście lat po wyprawie Krzysztofa Kolumba do Ameryki (1492r.) powstało olbrzymie imperium obejmujące prawie całą Amerykę Południową i Środkową oraz inne terytoria. Większość swoich kolonii utraciła Hiszpania na początku XIX w.

Na obszarze Hiszpanii można wyróżnić następujące regiony i ośrodki turystyczne: Region Północno-Zachodni (Santiago de Compostela, Leon, Burgos), Region Północno-Wschodni ( Saragossa, Lloret de Mar, Barcelona), Region Wschodni (Walencja, Elche), Region Centralny ( Madryt, Toledo, Avila, Segovia, Valladolid), Region Zachodni (Salamanka, Zamora), Region Południowy (Kordowa, Sewilla, Ronda, Grenada).

Hiszpania

Hiszpania zabytki

Hiszpania wczasy

Hiszpania kraj